Obchody Barbórki w Sosnowcu po likwidacji ostatniej kopalni
Po zaprzestaniu wydobycia i likwidacji części dołowej ostatniej w Zagłębiu Dąbrowskim kopalni węgla kamiennego sosnowiecka dzielnica Kazimierz Górniczy pozostała górnicza niestety już tylko z nazwy. Za sprawą jej mieszkańców i Rady Dzielnicy tradycje będą jednak podtrzymywane. Nie ma oczywiście mowy o hucznym świętowaniu, a jedynie o skromnych obchodach w sobotę 3 grudnia br.
– Zależy nam na podtrzymywaniu tradycji i pamięci po górnictwie w Zagłębiu Dąbrowskim. Barbórka zawsze była bardzo ważnym świętem dla pracowników Kopalni Kazimierz-Juliusz i ich rodzin. Rok rocznie rano budziła nas orkiestra górnicza. To był znak, że wkrótce rozpocznie się uroczysta msza święta – informuje Łukasz Krawiec, koordynator obchodów Barbórki i Przewodniczący Rady Dzielnicy.
Po skromnych obchodach Barbórki w 2015 roku, Kazimierz Górniczy powraca do swoich tradycji. Od godziny 8:00 na dzielnicowych osiedlach zagra Zagłębiowska Orkiestra Górnicza, a o godzinie 9:00 na zbornym (cechownia) KWK Kazimierz-Juliusz odbędzie się msza święta.
– Zabiegaliśmy o to by msza święta została odprawiona na terenie Kopalni gdzie stoi ołtarz, figurka świętej Barbary oraz wagonik z ostatnią wydobytą toną węgla. To miejsce ma dla byłych górników i ich rodzin niezwykle symboliczny charakter. Na zbornym odbywały się nie tylko obchody Barbórki w poprzednich latach, ale jest to przede wszystkim miejsce w którym pisała się historia kopalni i dzielnicy. To właśnie tutaj oczekiwały rodziny na górników protestujących pod ziemią w 2014 roku przeciwko likwidacji Kazimierza-Juliusza – podkreśla Łukasz Krawiec.
Organizatorzy po mszy zapraszają do Miejskiego Domu Kultury Kazimierz, gdzie o 10:30 rozpocznie się artystyczna część Barbórki, gdzie główną gwiazdą będzie Zagłębiowska Orkiestra Dęta, która swoją obecnością wielokrotnie uświetniała różnego rodzaju uroczystości w dzielnicy.
– Bardzo dobrze znamy Zagłębiowską Orkiestrę Górniczą, dlatego jesteśmy pewni, że przygotowany przez nią występ w części artystycznej będzie ciekawy i zachęci mieszkańców do wspólnej zabawy. Będzie troszkę tradycji i troszkę nowoczesności. Ale szczegóły niech pozostaną tajemnicą do 3 grudnia – informuje Krawiec.
Podczas części artystycznej wystąpią dzieci z pobliskiego Przedszkola nr 33. Przygotowują one występ podczas którego wykażą się znajomością tradycji górniczych, ale również zaprezentują różne formy artystyczne – taniec, wiersz i śpiew.
– Rada Dzielnicy prowadzi działalność kulturalną i edukacyjną, dlatego organizujemy konkurs plastyczny dla uczniów pobliskiego Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 12 oraz Przedszkoli. Bardzo ważne jest, by od najmłodszych lat dzieci miały świadomość historii Zagłębia Dąbrowskiego i wiedzę o istnieniu kopalń, które współtworzyły dzisiejsze dzielnice Sosnowca. Dzięki sponsorom do wygrania będzie wiele nagród, w tym wejściówki do Kina Helios oraz vouchery do Klimontowskiego Centrum Aktywności Rodzinnej – wspomina Małgorzata Pogoda-Mendakiewicz z Rady Dzielnicy Kazimierz.
Obchody Barbórki w Kazimierzu Górniczym wzbogaci wystawa prac fotograficznych Macieja Dorosińskiego, dziennikarza branżowej Trybuny Górniczej i portalu górniczego nettg.pl.
– Urodziłem się w Sosnowcu i zawodowo jestem związany z górnictwem. Z tych powodów kopalnia Kazimierz-Juliusz jest mi szczególnie bliska. W zasadzie od 2014 r. z bliska miałem okazję obserwować sytuację tego zakładu. Byłem w kopalni, gdy trwał podziemny protest i górnicy walczyli o swoje miejsca pracy. Wówczas na własne oczy zobaczyłem, jak wiele znaczy dla nich i ich rodzin ta kopalnia. Potem miałem okazję dokumentować przykrą uroczystość jaką był wyjazd ostatniej tony węgla. Było to pod koniec maja 2015 r. Od tego momentu rozpoczął się proces faktycznej likwidacji zakładu, który w jakiejś niewielkiej części udało mi się udokumentować. Najwięcej zdjęć powstało w okresie ratowania zabytkowych płaskorzeźb przedstawiających godło państwowe czyli w okresie od września do października br. Wówczas kilkukrotnie miałem okazję zjeżdżać na dół i z bliska obserwować likwidację części podziemnej kopalni. W swoich zasobach mam także sporo zdjęć z powierzchni ale przy okazji Barbórki zdecydowanie lepiej jest pokazać te miejsca, do których już nie da się wrócić, bo szyby kopalni są w trakcie zasypywania. W ten sposób wyrobiska Kazimierza-Juliusza zostały już tylko na zdjęciach i w pamięci górników, którzy tam pracowali – podkreśla Maciej Dorosiński, który od 2014 roku z bliska przyglądał się losom kopalni – od momentu walki załogi o przedłużenie bytu zakładu, przez wyjazd ostatniej tony węgla, aż po zamknięcie części dołowej i zasypywanie szybów.
Społecznikom z Kazimierza Górniczego zależy nie tylko na kultywowaniu tradycji górniczych, ale również na tym, by w dzielnicy fizycznie pozostała cząstka górnictwa Zagłębia Dąbrowskiego. W zeszłym roku powołali stowarzyszenie, chodzili od drzwi do drzwi specjalistów, polityków i dziennikarzy, by zainteresować ich stworzeniem Muzeum Górnictwa Zagłębia Dąbrowskiego. Już teraz wiadomo, że duża część ich postulatów ma szansę na realizację. Jeszcze w tym roku Gmina Sosnowiec planuje przejąć od Spółki Restrukturyzacji Kopalń kolejkę wąskotorową wraz z całym zapleczem. Ale to nie wszystko :
– Chcielibyśmy, żeby była tu pokazana droga górnika do pracy do momentu zjazdu, bo atrakcji podziemnych nie będzie. Koszt byłby wówczas ogromny. To taki typ kopalni, że to nie jest właściwie możliwe. Chcielibyśmy, o ile będzie to możliwe, żeby pokazać pracę górnika na podstawie tego, co po tej kopalni pozostało na powierzchni. Ponieważ tych budynków jest sporo, zastanawiamy się również nad żłobkiem i przedszkolem. Akurat w Kazimierzu Górniczym przedszkole znajduje się w budynkach spółdzielczych. Mamy nadzieję, że inne elementy, które będą atrakcją historyczną, również uda się zachować i pokazywać mieszkańcom. Myślę, że to może być naprawdę atrakcyjne miejsce z działalnością gastronomiczną i rozrywkową. Nie chciałbym, żeby to było takie typowe muzeum, które odwiedza się raz w życiu. Chciałbym, żeby to miejsce miało oczywiście rolę muzeum, ale żeby było związane z centrum kultury, rozrywki i rekreacji. Pewno jakieś części chcielibyśmy też zachować dla działalności gospodarczej – opowiada Prezydent Arkadiusz Chęciński, który objął patronatem honorowym Barbórkę.
Barbórka 2016 w Kazimierzu Górniczym odbędzie się 3 grudnia w przeddzień Święta Górnika od godziny 8:00 do 12:30 na terenie KWK Kazimierz-Juliusz oraz Miejskiego Domu Kultury „Kazimierz”.
– Zapraszamy wszystkich chętnych do wspólnego świętowania i kultywowania tradycji górniczych, a w szczególności byłych górników, ich rodziny i mieszkańców Kazimierza Górniczego – podsumowuje Przewodniczący Rady Dzielnicy.
Projekt zostanie zorganizowany dzięki finansowaniu przez Gminę Sosnowiec w ramach Sosnowieckiego Programu Wspierania Inicjatyw Kulturalnych.
